مزون مُدینه طراحی و دوخت انواع لباس مجلسی و عروس

۱۲ نوع پارچه که هیچ وقت از مد نمی‌روند

امروزه در بازار انواع بسیار زیادی از پارچه وجود دارد. برخی از انواع پارچه در دوره‌ای محبوب یا به اصطلاح ترند می‌شوند و بعد از مدتی از محبوبیت آن‌ها کم می‌شود. اما در این میان پارچه‌هایی هم وجود دارد که همیشه محبوب هستند و در هر مدی می‌توان از آن‌ها استفاده کرد. در این مطلب شما را با مهم‌ترین انواع پارچه آشنا می‌کنیم که تقریبا همیشه در صنعت مد و پوشاک استفاده می‌شوند.

پارچه به طور کلی از بافتن الیاف تار و پود تولید می‌شود. این کار را در روش سنتی به صورت دستی و امروزه توسط دستگاه‌های بزرگ بافندگی انجام می‌دهند. طبق شواهد تاریخی نخستین پارچه ۱۹۰۰ سال قبل از میلاد در آسیای جنوبی بافته شده بوده است.

یک پارچه ممکن است ۱۰۰ درصد از یک نوع نخ یا به صورت ترکیبی از چند نخ با جنس‌های مختلف بافته شده باشد. الیاف از نظر جنس به ۳ دسته الیاف حیوانی، الیاف گیاهی و الیاف مصنوعی تقسیم‌بندی می‌شود.

هرکدام از انواع پارچه نام مختص خود را دارد که به کمک آن از دیگر پارچه‌هایی که همان بافت، طرح، الگوی ریسندگی، ظرافت و نخ را دارند، تشخیص داده می‌شود. اسم پارچه‌ها معمولا بر اساس نوع بافت، نوع طرح یا روند تولید پارچه انتخاب شده است. برای مثال پارچه ارگانزا قبل‌تر با ابریشم تولید می‌شد و بعد از مدتی در تولید آن

از نخ‌های دیگر هم استفاده شد اما نام آن هنوز پارچه ارگانزا است. در این مقاله سعی داریم انواع پارچه و ویژگی‌های آن‌ها را به شما معرفی کنیم.

۱. پارچه حریر                                                                                                                                                                              

پارچه حریر                                                                                  

حریر جزو پارچه‌هایی است که چند نوع مختلف دارند. تقریبا تمام انواع پارچه حریر لَخت، سبک و نیمه‌شفاف هستند. جنس الیاف پارچه حریر عموما پنبه است و بافت ساده‌ای دارد. این پارچه در نقاط مختلف دنیا تولید می‌شود. به همین دلیل نام‌های مختلفی مانند ململ و موسلین دارد. حریر مصارف بسیار گسترده‌ای دارد. می‌‌توانید از پرده خانه تا شال و لباس خود را از پارچه حریر تهیه کنید.

۲. پارچه ارگانزا                                   

ارگانزا
یکی دیگر از پارچه‌های شفاف، توری مانند و براق با بافت ساده که معمولا که در گذشته از ابریشم یا سیلک بافته می‌شد اما امروزه با استفاده از الیاف مصنوعی مانند پلی‌استر یا نایلون بافته می‌شود. از انواع پارچه ارگانزا می‌توان در لباس عروس و پیراهن‌های مجلسی استفاده کرد.

۳. پارچه دریل                                     

پارچه دریل

یک پارچه با الیاف پنبه که وزن متوسطی دارد و کج راه است. به علت مقاومت و عمر بالای پارچه دریل از آن در یونیفرم‌های نظامی و ارتشی بیشتر استفاده می‌شود.

۴. پارچه کتان                                     

پارچه متقال بوم

الیاف پارچه کتان یا کتانی مستقیما از گیاه کتان گرفته می‌شود. این نوع پارچه با ضخامت‌های مختلف تولید شود. ضخیم‌ترین نوع آن پارچه برزنتی است که وزن بسیار سنگین با مقاومت بالا دارد. پارچه کتان کاربردهای بسیار زیادی از جمله تولید شلوار، کفش و لباس‌های ارتشی دارد و با کمی تغییر می‌توان پارچه‌های دیگر از آن تولید کرد. بیشترین استفاده از پارچه کتان در ساخت برخی چادرها، کمربند، کیف، بوم نقاشی، روکش موتور و ماشین، کیسه شن و کفش کتانی است.

۵. پارچه دنیم                                     

پارچه جین

پارچه دنیم همان پارچه شلوار جین محبوب شماست که از الیاف پنبه‌ای تولید می‌شود و بافت جناغی دارد. در این پارچه نخ پود از زیر دو یا چند نخ تار عبور می‌کند تا به این بافت مورب دوست داشتنی‌ برسد. برای تشخیص بهتر بافت می‌توانید به پشت پارچه نگاه کنید. پارچه جین معمولا به رنگ آبی سیر (ایندیگو) رنگ و با ابزار مختلف سنگ‌شور می‌شود. این پارچه در سراسر دنیا تولید می‌شود و جزو پرطرفدارترین پارچه‌هاست.

۶. پارچه کرپ                                     

پارچه کرپ

پارچه‌ای که بافت ساده‌ با گره‌های زیاد دارد و گره‌های آن ممکن است هم در یک جهت و هم در دو جهت خواب پارچه، یعنی هم در تار و هم در پود باشند. بافت پارچه کرپ هم به دلیل همین گره‌های دو‌طرفه است. این پارچه می‌تواند وزن‌های مختلفی داشته باشد؛ از پارچه کرپ سبک تا پارچه کرپ سنگین و لَخت. نوع سبک این پارچه بافتی شبیه بافت پارچه حریر دارد و به خوبی پلیسه یا چروک می‌شود. از پارچه کرپ در انواع پوشاک از شال سر، پیراهن و دامن گرفته تا لوازم منزل استفاده می‌کنند.

۷. پارچه داماسک                              
پارچه ساتن

پارچه سنگینی که با الیاف مقاوم تولید می‌شود و معمولا برای لوازم خانگی مانند پرده و ن، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پارچه معمولا طرح‌های گیاهی و گل دارد و رنگ و لعاب جذابی به خانه شما می‌دهد.

۸. پارچه شیفون                               
پارچه شیفون

پارچه بسیار سبک، ظریف و حریری که با استفاده از الیاف مختلف بافته می‌شود. پارچه شیفون می‌تواند از جنس ابریشم، الیاف مصنوعی، پلی‌استر، ریون و کتان بافته شده باشد. اما عموما با استفاده الیافی مانند نایلون و ابریشم بافته می‌شود. این پارچه به راحتی رنگ می‌شود و به همین دلیل در گستره رنگ‌های مختلفی وجود دارد. شیفون از تور عروس تا شال و لباس‌های روزمره یا مجلسی کاربرد دارد.

۹. پارچه چیت                                     
پارچه چیت

پارچه معروف و پرکاربرد که غالبا طرح گلدار دارد و با الیاف پنبه بافته می‌شود. دو نوع چیت در بازار وجود دارد؛ نوع اول ظریف، سبک و بسیار مناسب برای لباس‌های خنک تابستانی و نوع دوم چیت آهاردار شده که آهار آن نیمه‌دائمی است و بعد از مدتی از بین می‌رود. این پارچه با ترکیبی از الیفا پنبه و پلی‌استر یا ریون تولید می‌شود و برای دامن، پیراهن و لباس راحتی بسیار مناسب است.

۱۰. پارچه کنفی                                    
پارچه کنفی 

پارچه سبک با بافت خشن که معمولا به عنوان پارچه مبلی و پارچه ن مورد استفاده قرار می‌گیرد. الیاف کنف در واقع الیافی است که ساقه گیاهی از خانواده گیاه شاهدانه، گرفته می‌شود و نسبتا ارزان قیمت است.

۱۱. پارچه زربفت یا زری‌بافی         
پارچه زربافت

پارچه‌ای بسیار ظریف و بسیار گران‌بها که پود آن از طلا و تار آن از ابریشم خالص بافته شده است. پارچه زری معمولا طرحی از گل یا انسان دارد. امروزه می‌توانید با ارزش‌ترین زری بافی‌ها را در موزه‌ها پیدا کنید.

۱۲. پارچه نمدی                                   
پارچه نمدی

این پارچه خاص از جنس الیاف حیوانی تولید می‌شود. پارچه‌های نمدی بافته نمی‌شوند بلکه تحت گرما و فشار زیاد توسط چند نفر، پشم حیوان به شکل صفحاتی در می‌آید که از آن به عنوان پارچه استفاده‌های متنوعی می‌شود. نام دیگر آن فوتر است و ایران یکی از تولید کنندگان مطرح آن در دنیا محسوب می‌شود. نمد استفاده‌های بسیار زیادی از جمله پوشاک و زیرانداز دارد.

https://www.digikala.com

مدل های جدید و شیک پالتو

پاییز با سرعت داره میگذره و کم کم هوا داره سرد میشه. این یعنی باید به فکر لباس های گرم باشیم و با لباس های نخی تابستون خداحافظی کنیم. به همین منظور مدل های جدیدی از انواع پالتو زنونه رو قرار میدم که مطمئنم کم و بیش بهش فکر میکردین.

پارچه های مناسب برای دوخت پالتو
بهترین جنس ها برای پالتو، پارچه های پشمی و فوتر هستن. این پارچه ها گرما رو در خودشون نگه میدارن و به شکل عایق عمل میکنن و باعث میشن در زمستون سرمای بیرون به بدن منتقل نشه. پارچه های پشمی چروک نمیشن و دوام زیادی دارن. البته پارچه های پشمی انواع و کیفیت های مختلفی دارن که بستگی به این داره که پشم چه حیوونی باشه. پارچه های فوتر هم که کاربرد های زیادی دارن. یکی از کاربرد هاشون استفاده برای دوخت پالتو هست که اکثر پالتو های بازار هم از همین جنس هست.

تست مرغوب بودن پارچه فوتر و پشمی
موقع خرید فوترباید دقت کنیم که جنسش مرغوب باشه و به مرور زمان گلوله نشه و یا رنگش رو از دست نده. تست مرغوب بودن پارچه فوتر هم این طوری که از اطرافیانم شنیدم و دیدم به این صورته که باید با ناخن روی یه گوشه اش بکشیم. اگر بعد از سه چهار بار که ناخن کشیدیم، پرز هاش بالا نیود، جنس خوبیه. البته پارچه ای که از پشم باشه داستانش جداست و این روش صدق نمیکنه. پارچه پشمی رو هم اگر اصل باشه و یه تیکه کوچولو ازش بسوزونی دقیقا بوی گوسفند میده.

https://www.2nafare.com

انواع مختلف بهترین پارچه های مانتویی

پارچه ی نخی
پارچه ی نخی یکی از انواع بهترین پارچه های مانتویی از آن استفاده می شود، از این نوع پارچه غالبا برای دوخت مانتوهای تابستانی استفاده می شود، به دلیل این که پارچه ی نخی می توانند به راحتی جریان هوا را از خود عبور دهد و موجب خنک شدن بدن در فصل تابستان شود بسیاری از تولید کنندگان برای دوخت مانتوهای تابستانی خود استفاده از پارچه ی نخی را به سایر پارچه ها ترجیح می دهند.

خنک بودن پارچه ی نخی به دلیل این است که پارچه ی نخی از الیاف ویسکوز و یا درصد زیادی پنبه ساخته شده است. البته در کنار تنوع زیادی، سازگاری با بدن و خنک بودن پارچه ی نخی، باید این نکته را یادآور شد که پارچه ی نخی خیلی زود چروک می شود و احتمال این که در اثر شست و شو با مشکلات آبرفت رو به رو شود وجود دارد.

پارچه ی کرپ
یکی از پارچه های پرطرفدار برای مانتوهای بانوان، پارچه ی کرپ است. پارچه ی کرپ ظاهری توری شکل دارد که حالتی پیچ خورده و مجعد دارد . جنس این پارچه غالبا از ابریشم، پشم و یا پلی استر است. به طور کلی پارچه های کرپ دو نوع هستند، نوع اول آن که به نوع سخت و یا پیچ خورده معروف است و نوع دوم پارچه های کرپ که پارچه هایی نرم هستند و به کرپ شرقی نیز معروف هستند.

البته معروف ترین نوع پارچه ی کرپ، کرپ ابریشمی است که از ابریشم ، چسب و مواد طبیعی اولیه ی خود ساخته شده است.

پارچه ی فاستونی
پارچه های فاستونی نوعی دیگر از پارچه های مانتویی هستند که غالبا برای دوخت لباس های رسمی همچون کت و شلوار و مانتوهای اداری از آن استفاده می شود. در تولید پارچه ی فاستونی از انواع نخ ها که شامل مخلوط پشم و پلی استر، پشم و مخلوط پشم و کرک استفاده می شود.

به طور کلی پارچه های فاستونی در دو نوع پشمی و پلی استر ویسکوز تولید می شوند و قیمت های بسیار متفاوت از بسیار ارزان تا بسیار گران را شامل می شوند.

پارچه ی جین
نوعی دیگر از پارچه های مانتویی که می خواهیم آن را مورد بررسی قرار دهیم پارچه ی جین است که به خاطر اولین کارخانه ی تولید کننده ی که lee نام داشت به لی نیز معروف است. از این نوع پارچه برای دوخت مانتوهای بهاره و پاییزه استفاده می شود .

پارچه های جین که برای دوخت مانتو از آن استفاده می شود انواع مختلفی دارند که شامل ضخیم، نازک یا کاغذی، کشی و غیر کشی می شود.

پارچه ی کتان
پارچه ی کتان همان طور که از اسم آن مشخص است از گیاهی به نام کتان تولید می شود تولید پارچه ی کتان کار بسیار دشواری است و مانتوهایی از پارچه ی کتان دوخته می شوند با توجه به نوع پارچه ی کتان به کار رفته در آن می توان در فصول مختلف سال از آن استفاده کرد. انواع پارچه های کتان عبارتند از:

کتان لایت: پارچه ی کتان لایت دارای خاصیت کشی است، رنگ بندی های متنوعی دارد و کمتر چروک می شود . وزن حدودی هر متر پارچه ی کتان لایت ۲۷۰ گرم است و می توان گفت بهترین انتخاب برای استفاده در دوخت مانتوهایی پاییزی است.
کتان پیچ: کتان پیچ از جمله پارچه هایی است که می توان در دوخت انواع مانتوها از جمله اسپرت، مجلسی و اداری از آن استفاده کرد. هر متر از پارچه ی کتان پیچ دارای وزنی حدود ۲۴۰ گرم است و از جمله پارچه هایی است که می توان در دوخت مانتوهای تابستانی و بهاره از ان استفاده کرد.
کتان ضخیم: نوع دیگر از پارچه ی کتان، کتان ضخیم نام دارد ، این نوع پارچه برای استفاده در دوخت مانتوهای زمستانی بسیار مناسب است و همچنین این پارچه با گرماژی بیش از ۴۰۰ گرم به صورت کج راه تولید می شود.

پارچه ی ریون
ضخامت کم، قیمت مناسب و دارا بودن خاصیت کشسانی ، مواردی هستند که باعث شده پارچه ی ریون به پارچه ی پر مصرف و پر کاربرد برای استفاده در مانتوهای دخترانه و نه تبدیل شود. پارچه ی ریون از بازسازی سلوی تولید شده است و  در واقع الیاف آن از جنس ریون و یا همان ویسکوز هستند.

پارچه ی ریون جزو پارچه هایی است که به صورت کیلویی عرضه می شود و به عبارتی فروش آن به صورت کیلویی انجام می شود البته باید توجه داشت که پارچه ی ریون مطابق با وزن توپ و پارچه ی آن خرید و فروش می شود.

پارچه ی چرم
پارچه ی چرم مانتویی به طور کلی دارای دو نوع است: پارچه ی چرم مصنوعی و پارچه ی چرم طبیعی. پارچه ی چرم مصنوعی همان طور که از نام آن مشخص است تولید دست بشر است و از PVC ساخته شده است . پارچه ی چرم طبیعی بر خلاف پارچه ی چرم مصنوعی ساخته ی دست بشر نیست و از چرم حیواناتی همچون گاو تهیه می شود. به همین دلیل پارچه ی چرم جزو پارچه های لوکس و گران قیمت به حساب می آید.

به دلیل این گران بودن پارچه ی چرم غالبا از این پارچه در مجالس استفاده می شود و بانوان شاغل کمتر ترجیح می دهند که در محل کار خود از پارچه ی چرم برای مانتوهای خود استفاده کنند.

نکته ی پایانی در مورد پارچه ی چرم این که پارچه ی چرم از جمله پارچه هایی است که برای دوخت مانتوهای زمستانی و پاییزه از آن استفاده می شود.

پارچه ی دیور مانتویی
پارچه ی دیور از جمله پارچه های پرطرفدار و پر فروش در میان پارچه های مانتویی است. به دلیل این که پارچه ی دیور دارای خاصیت کشسانی است مانند پارچه ی ریون به صورت کیلویی به فروش می رسد. اما ممکن است برای برخی سوال باشد که هر کیلو پارچه ی دیور چند متر است؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که هر کیلو پارچه ی نازک دیور دارای طولی حدود ۳ متر و ۲۰ سانتی متر است و هر کیلو پارچه ی دیور با گرماژ بیشتر دارای طولی حدود ۲ متر و ۷۰ سانتی متر است.

البته پارچه ی دیور در کنار رنگ های مشتری پسند و متنوعی که دارد ، دارای مدل چاپی متنوع و گوناگونی همچون مدل گل دار است.

پارچه ی پرادا مانتویی
پارچه ی پرادا که عموم مردم آن را با نام پارچه ی پرادو نیز می شناسند جزو اصلی ترین پارچه های مانتویی است که ارگان ها و موسسات مختلف برای سفارش دوخت مانتوهای کارمندان خود ، این پارچه را سفارش می دهند.

پارچه ی پرادا جنس بسیار مرغوبی دارد و به دلیل این که جزو پارچه های وارادتی محسوب می شود و از کشورهای دیگر وارد می شود واحد اندازه گیری آن یارد است. معمولا هر طاقه پارچه ی پرادا ۵۰ یارد طول دارد.

پارچه ی فیونا
پارچه ی فیونا به دلیل لطافت، زیر دست عالی، دوام و خوش فرم بودن مانتوهای دوخته شده با آن، جزو پرطرفدارترین پارچه ها برای تولید مانتوهای اداری به حساب می آید.

پارچه ی فیونا و پارچه ی پرادا به دلیل مرغوبیتی که دارد جزو بهترین پارچه های مانتویی هستند که بسیاری از خانم های شاغل برای مانتوی محل کار خود استفاده از این پارچه در دوخت مانتوی محل کار خود را به سایر پارچه ها ترجیح می دهند.

البته ممکن است شرکت ها و موسسات بزرگ برای سفارش این پارچه برای مانتوی کارمندان خود با قیمت مناسب با مشکل مواجه شوند به همین منظور بهتر است برای تهیه ی پارچه ی فیونا برای شرکت ها و موسسات بزرگ با تولید کننده ی اصلی آن ارتباط برقرار کرد و پارچه را از تولید کننده ی اصلی آن خریداری کرد.

پارچه ی ابریشم
یکی دیگر از انواع پارچه های لوکس و گران قیمت، پارچه ی ابریشم است. به دلیل این که برای تولید پارچه ی ابریشم نیاز است که بافت ابریشم از پیله جدا شود و انجام این فرایند تا زمانی که ابریشم به صورت دستی بافته می شود ، کاری دشوار است پارچه های ابریشم نیز جزو پارچه های گران قیمت به حساب می ایند.

به دلیل گران قیمت بودن پارچه های ابریشم ، از آن ها برای دوخت مانتوهای مناسب مجالس استفاده می شود. همچنین این که پارچه ی ابریشم طبیعی به صورت دستی تولید می شود و دارای مدل های ساده و رنگی بسیار متنوع و جذابی است.

پارچه ی ساتن

پارچه ی ساتن، دارای بافتی براق است و طرفداران خاص خود را دارد. برندهای معروف پارچه ی ساتن شامل برندهای عاشقی و فرانسوی است. پارچه ی ساتن انواع مدل ها و بافت های مختلفی دارد که از برخی از آن ها در دوخت مانتوهای مجلسی و اسپرت استفاده می شود .در این میان ساتن پشت کرپ دارای محبوبیت ویژه ای بین طرفداران پارچه ی ساتن است.

البته در انتخاب پارچه ی ساتن برای مانتو باید توجه داشت در صورتی که پارچه ی اصلی مانتو می خواهد پارچه ی ساتن باشد، پارچه باید از تراکم خوبی برخوردار باشد.

https://rochi.ir

معرفی پارچه های اصیل ایرانی

شواهد تاریخی بسیاری نشان داده که ایرانیان از نخستین افرادی بودند که به تولید پارچه پرداختند. بر اساس اسناد تاریخی، پارچه‌بافی از عصر حجر در میان ایرانیان رونق داشته. آنان از ساده‌ترین موادی که در اطراف خود داشتند، مانند پشم و موی گوسفندان، استفاده می‌کردند و با اهداف مختلف پارچه می‌بافتند. اوج شکوفایی صنعت پارچه‌بافی ایران در دوره ساسانیان اتفاق افتاد، به طوری که علی‌ابن‌حسین مسعودی؛ تاریخ نویس، جغرافی‌دان، دانشمند و جهانگرد عرب، نیمی از شوکت و جلال دوره ساسانیان را مرهون صنعت پارچه‌بافی می‌دانست.

اما پس از حمله اعراب به این کشور تغییراتی در رنگ و طرح پارچه‌های تولیدی ایجاد شدند. فارغ از تمام فراز و فرودهای این صنعت در ایران، در حال حاضر مردم این سرزمین همچنان به پارچه هایی اصیل دسترسی دارند که برق شکوه دوران گذشته را در تار و پود خود دارند و فخر سرزمین ایران هستند. در مطلب پیش رو به معرفی اصیل‌ترین پارچه‌های ایرانی می‌پردازیم.

پارچه ابریشم
ابریشم نوعی نخ طبیعی است که از پیله کرم ابریشم تهیه می‌شود. از این نخ یکی از نرم‌ترین و مرغوب‌ترین پارچه‌ها را می‌بافند. ظاهر ابریشم به گونه‌ای است که اگر از زوایای مختلف به آن نگاه شود رنگ‌های متفاوتی دیده خواهد شد. در دوره پیش از اسلام سه نوع لباس از ابریشم تهیه می‌شد، نوع اول دیبا که به لباس ابریشمی رنگی و بدون طرح گفته می‌شد، نوع دوم پرنیان است که لباسی ابریشمین و چند رنگ (اغلب هفت رنگ) و در برخی موارد دارای طرح گل بود و نوع سوم پارچه درباری پرند که رنگین و دارای طرح‌های حاشیه‌ای بوده و مخصوص خاندان امپراطوری ایران دوخته می‌شد.

آغاز تولید ابریشم در ایران
نخستین کارخانه ابریشم کشی در دوره سلطنت ناصرالدین شاه و در قریه برکاده، نزدیکی شهر رشت توسط یکی از سرمایه‌داران این شهر به نام آقا محمدخان رشتی بنا شد که پس از چندی فعالیت آن متوقف گردید. اما در آخرین سال سلطنت ناصرالدین شاه یک تاجر معروف گیلانی به نام حاج امین الضرب با استفاده از ماشین‌های فرانسوی بار دیگر به تولید ابریشم و پارچه‌های ابریشمین مرغوب پرداخت که در اروپا نیز بسیار خواهان داشت.

ترمه
نوعی پارچه گران‌بها و نفیس که از الیافی بسیار لطیف بافته می‌شود. ترمه نقوشی منحنی مانند، از جمله بته‌جقه و گل‌های شاه عباسی، دارد. برای تهیه ترمه از نخ ابریشم و نخ پشمی استفاده می‌شود. نخ‌های مورد استفاده برای تهیه ترمه یا به روش شیمیایی یا طبیعی رنگ می‌شوند. در روش طبیعی از گیاهانی چون وسمه، روناس، حنا، پوست گردو و پوست انار برای تهیه رنگ استفاده می‌کنند. اغلب رنگ‌های مورد استفاده در پارچه ترمه عبارتند از: عنابی، قرمز، سبز، نارنجی و مشکی. طرح‌های مورد استفاده برای تهیه این پارچه نیز شامل بته‌جقه، گل شاه عباسی، بته خرفه، شاخ‌گوزنی، امیری، راه‌راه، بته سروی و بته بادامی می‌شود. دوره رونق صنعت ترمه‌بافی در ایران مربوط به دوران صفویه است. اکنون نیز در برخی شهرهای ایران ترمه‌بافی رواج دارد که از آن جمله می‌توان به شهر یزد، کاشان، کرمان و تهران اشاره کرد.

زربَفت یا زری‌باف
نوعی پارچه بسیار نفیس است که از ترکیب گران‌بهاترین نخ‌ها بافته می‌شود. چله یا تار زری‌باف از ابریشم خالص است و پودهای آن ابریشم رنگی، برای یکی از پودها از نخ گلابتون استفاده می‌شود که می‌تواند زرین یا سیمین باشد. در ادوار گذشته شهرت پارچه‌های زری‌باف ایران عالم‌گیر بوده و هم‌اکنون نیز نمونه‌هایی از آن در موزه‌های سرتاسر جهان نگهداری می‌شود. تولید زری‌باف همچنان در غالب صنایع دستی ادامه دارد.

کرباس
نوعی پارچه درشت‌بافت و سنگین است که از الیاف پنبه، کتان، یا کنف بافته می‌شود. از کرباس در گذشته برای تهیه لباس استفاده می‌شد. اما امروزه در تهیه پوشاک چندان کاربردی ندارد، اما تولید کرباس جهت استفاده در بوم‌های نقاشی یا برخی موارد دیگر ادامه دارد.

مخمل
نوعی پارچه کرکی و تهیه شده از ابریشم، پنبه، کتان، یا پشم است. در گذشته مخمل به دلیل دشواری در تولید به عنوان پارچه‌ای لوکس و اشرافی محسوب می‌شد. اما امروزه با پیشرفت در صنایع و تکنولوژی، بافت و تولید این پارچه نیز سهولت و سرعت بیشتری یافته و هزینه تولید آن نیز پایین‌تر آمده است. امروزه از مخمل برای تولید لباس، پرده سالن‌های تئاتر و البته دکوراسیون خانه، مثل مبل، پرده و روتختی، استفاده می‌شود.

https://www.hamyartolid.com

پوشاک مردم ایران در دوره های مختلف تاریخی

پوشاک بدن انسان را از آب و هوا و دیگر مخاطرات موجود در طبیعت حفظ می‌کند. همچنین پوشاک می‌تواند برای راحتی، حجب و حیا و نیز برای ایمنی مورد استفاده قرار گیرند.می توان پوشاک را نشان دهندهٔ باورهای مذهبی، فرهنگی و دیگر معانی اجتماعی دانست. امروزه و در قرن ۲۱ استفاده از پوشاک بیشتر به خاطر پیروی از مد و شیک‌پوشی است تا به خاطر راحتی و دیگر استفاده‌های آن.

نوع لباس و پوشاک در ایران باستان هم بنا به شرایطی که بوده است همیشه سبک و اسلوب خاصی داشته‌است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که پوشش تمام بدن در دوره‌های مختلف تاریخی چه نزد ن و چه نزد مردان در ایران یک حقیقت بوده‌است و به هیچ وجه ایرانیان در برهنگی به سر نمی برده‌اند. اما این را بایستی در نظر داشت که پوشش کامل و آراسته همراه با تزیینات ن در ایران، با پوشش چادر سیاه بسیار متفاوت بود و سبک خاص خودش را داشته است. برخی معتقد هستند که این پوشش کامل و آراسته به نوعی ریشه به وجود آمدن حجاب در دنیا است.

تاریخچه پوشش در ایران نیز پیوندی عمیق با حجاب، به معنای پوشش کامل و زیبایی شناسی و زیبایی دوستی دارد. سرزمین ایران سرآمد زیبایی ها و ظرافتهاست، مردم ما حامل فرهنگی عمیق و ریشه دار، با آمیزه ای از دین و تاریخ هستند. تاریخی که در اقصا نقاط عالم ریشه دوانده است. هر اندازه فرهنگ و هنر یک سرزمین با بنیانهای اعتقادی و فکری و دیرپای ملتی مرتبط باشد، برعمق عظمت حس زیبایی شناختی مردم آن سرزمین تاثیر می گذارد.

تجلیّات پوشش و انتخاب نوع لباس و پوشاک در میان ن ایران چنان چشمگیر است که برخى از اندیشمندان و تمدن نگاران، ایران را منبع اصلى ترویج حجاب در جهان معرفى کرده اند. یافته های پژوهشی نشان می دهد که ن ایران زمین از زمان مادها (که نخستین ساکنان آریایی ایران زمین بوده اند) حجاب کاملی شامل پیراهن بلندچین دار و شلوار تا مچ پا و چادر و شنلی بلند روی لباس ها، داشته اند. این حجاب در دوران سلسله های مختلف پارس ها نیز معمول بوده است. در زمان زرتشت و قبل و بعد از آن، ن ایرانی از حجابی کامل برخوردار بوده اند.

برابر متون تاریخی، در همه آن زمان ها پوشاندن موی سر و داشتن لباس بلند و شلوار و چادر رایج بوده است و ن با آزادی در محیط بیرون خانه رفت و آمد می کردند و هم پای مردان به کار می پرداختند. و این امور با حجاب کامل و پرهیز شدید از اختلاط های فساد برانگیز همراه بوده است.

جایگاه فرهنگی پوشش در میان ن نجیب ایران زمین به گونه ای بوده است که در دوران سلطه کامل شاهان، هنگامی که خشایارشاه به ملکه وشی» دستور داد که بدون پوشش به بزم بیاید تا حاضران زیبایی او را بنگرند، وی امتناع کرد و برای این سرپیچی، به حکم داوران، عنوان ملکه ایران» را از دست داد.

نوع پوشاک ن و مردان در دوره مادها

مادها اولین حکومت فراگیر در فلات ایران بودند آنان از هر طبقه و قومی که بودند برای جلوه گری هر چه بیشتر خود به هر چیزی که گمان می بردند خودآرایی است مانند یک نیاز حتمی و حیاتی دست می یافتند و در هر زمان وسایل موجود را از طلا، نقره، مفرغ، آهن تا گچ و سنگ و صدف می ساختند.

اصلى که باید در نظر داشت، این است که طبق نقوش برجسته و مجسمه هاى ما قبل میلاد، پوشاک ن آن دوره از لحاظ شکل، با کمى تفاوت، با پوشاک مردان یکسان است.» و مرد و زن به واسطه اختلافى که میان پوشش سرشان وجود دارد، از هم تمیز داده مى شوند.»

در دوره پارسى ها (هخامنشیان)نوع پوشاک و لباس ن چگونه بوده است ؟

پارسى ها به وسیله کوروش، دولت ماد را از میان برداشته و سلسله هخامنشى را تأسیس کردند. آنها از نظر لباس و پوشاک همانند مادها بودند. در مورد پوشاک خاص ن این دوره آمده است: از روى برخى نقوش مانده از آن زمان، به ن بومى برمیخوریم که پوششى جالب دارند. پیراهن آنان پوششى ساده و بلند یا داراى راسته چین و آستین کوتاه است. به ن دیگر آن دوره نیز برمیخوریم که از پهلو به اسب سوارند. اینان چادرى مستطیل شکل، بر روى همه لباس خود افکنده و در زیر آن، یک پیراهن با دامن بلند و در زیر آن نیز، پیراهن بلند دیگرى تا به مچ پا نمایان است. »

تصویر به جا مانده بر روی تخته سنگهای دوره هخامنشی نشان می دهد که شباهتی بین پوشاک ن و مردان پارسی وجود داشته است. ن پارسی به جز لباس شبیه آنچه ملکه می پوشیده، لباس دیگری نیز داشته اند، پیراهن آنان پوششی ساده، بلند یا دارای راسته چین و آستین کوتاه بوده که دامن از زانو به پایین شرابه هایی از مچ پا آویزان داشته، علاوه بر اینها ن پارسی از چادر نیز استفاده می کردند، و آنرا بر روی تن خود می انداختند به طوری که تمام لباسهای زیر را می پوشانید. نقوشی که روی فرش پازیریک که در سیبری پیدا شده و آن را مربوط به ایران در دوران هخامنشی می دانند، این مطلب را تصدیق می کند زیرا نی که بر روی این فرش نقش کرده اند پوششی سر اندر پا چیزی شبیه چادر روی همه پوشاک خود داشته اند.

نوع پوشاک ن در دوره اشکانیان

در این دوره نیز همانند گذشته، پوشش ن ایرانى کامل بوده است. در این باره چنین میخوانیم: پوشاک ن اشکانی پیراهنی بلند روی زمین، گشاد، پرچین، آستین دار و یقه راست بوده است و پیراهن دیگری روی آن را می پوشانیده است. قد پیراهن دوم نسبت به اولی کوتاه و ضمناً یقه باز بوده است و روی این دو پیراهن چادر به سر می کردند. » پیراهن ها از پارچه های منقش (مخصوصاً قلابدوزی شده) تهیه می شده است. آنان کفش ساده دوران اشکانی را به پا می کردند و کمربندشان منحصر به نواری بوده که برای جمع کردن گشادی پیراهن در زیر سینه می بستند.

نقش برجسته پالیر در موزه لوور زنی از دوره اشکانی را نشان می دهد. این زن چادر به سر دارد و زیر آن عمامه اش به خوبی نمایان است. بر بالای پیشانی (پایین عمامه) فی پهن منقوش و برجسته چون نواری موهای جلوی سر را پوشانده و با وضع مطلوبی به عقب سر برده است.

در جاى دیگر آمده است: چادر ن اشکانى به رنگهاى شاد و ارغوانى و یا سفید بوده است. گوشه چادر در زیر یک تخته فى بیضى منقوش یا دکمه که به وسیله زنجیرى به گردن افکنده شده، بند است. این چادر به نحوى روى سر می افتاده که عمامه (نوعى کلاه نه) را در قسمت عقب و پهلوها مى پوشانیده است.

تاریخچه پوشاک در زمان ساسانیان

در این دوره اردشیر دین زرتشت را دین رسمى کشور قرار داد. اوستا را ترجمه و آتشکده هاى ویران را بازسازى نمود. ن در این دوره همچنان داراى حجاب کامل بودند. در مورد پوشاک ن این دوره چنین آمده است: چادر که از دوره هاى پیش مورد استفاده بانوان ایران بوده است، در این دوره نیز به صور مختلف مورد استعمال داشته است.»

از آنجا که زرتشت در زمینه اصل حجاب و پوشش ن در ایران کمبودى نمى دیده است ، با تأیید حدود و کیفیت حجاب رایج آن دوران، کوشید تا با پندهاى، خود ریشه هاى درونى حجاب را تعمیق و مستحکم نموده، عامل درون را ضامن اجرا و پشتوانه استمرار و استوارى حجاب معمول قرار دهد.

بررسی نقوش سنگی و طرح‌هایی از چندین بشقاب باستانی نشان می‌دهد که بانوان ساسانی پیراهنی بلند با آستین یا بدون آستین ، پرچین و گشاد می پوشیده اند و آن را با نواری در زیر سینه مانند ن اشکانی جمع می کردند، از طرز قلم زنی و چین سازی پیراهن و دامن پیداست که در انتهای دامن بر پشت پا ، پارچه ای اضافه و پرچین به آن دوخته اند یقه پیراهن آنان اغلب گرد ولی یقه جلو باز تا پایین تر از سینه نیز دیده می شود ن ساسانی گاهی چادر گشاد و پرچین سر می کردند که تا ساق پا می رسیده است.

وضعیت پوشاک ن در عصر صفویان

به دلیل توجه صفویان به آداب و رسوم و مذهب خاص ایرانی و مذهب اثنی عشری، رشته های گوناگون صنعت و هنر، پیشرفت شایانی داشته است ، که در این میان پوشاک بانوان ، با توجه به بافت خاص اجتماعی – مذهبی آن روزگار شکل خاصی به خود گرفت.

پیراهن ها، اغلب رنگارنگ و گلدار و زربفت ابریشمی بود و روی آن قبای جلو باز بلندی تا مچ پا به پا می کردند و کمربندی به کمر می بستند بصورتی که محکم روی کمر قرار نگیرد، کلاه کوچک، چارقد، شلوار پنبه دوزی شده، جوراب ساقه کوتاه پارچه ای از جمله پوشاک و لباسی بودند که در فصل زمستان مورد استفاده ن قرار می گرفتند.

ن هنگام بیرون رفتن از خانه چادر بزرگ سفید یا بنفش رنگی، به سر می کردند که تمامی بدن آنان را می پوشاند و فقط جلوی صورت باز می ماند که بوسیله آن می توانستند پیش روی خود را ببینند.

پوشاک ایرانیان در دوره ی زندیه

در دوره نادرشاه افشار و خاندان او از تجملات لباس ها کاسته شد و جامه ها فرمی ساده تر به خود گرفتند. از خصوصیات جامه های این دوره کوتاه شدن دامن پیراهن ها (بلوز) و قبا بود و فرم شلوار(تنگ یا گشاد) و جنس وتزیینات آن اهمیت بیشتری پیدا کرد. پوشاک در دروه زندیه عموما به این صورت بود که ن پیراهن تنگی در بر می کردند که پارچه آن اغلب از نخ و ابریشم بود. یقه گرد (بدون یقه) که در وسط آن چاکی بوسیله روبان یا دکمه در زیر گلو بسته می شد.

در مواقع احتیاج روی پیراهن ، اغلب ارخالق ( کت بلندی است که تا نصف بدن را می پوشاند) آستین سنبو سه یا کلیجه ( کت بلندی که تا روی ران می رسید روی از خالق می پوشیدند) آستین کوتاه می پوشیدند.

ن این دروه مانند مردان، شلوار گشاد و بلندی که از پارچه های راه راه که بطور مورب دوخته می شد به پا می کردند و روی آن دامن گشاد و نسبتا بلندی می پوشیدند که تا وسط ساق پا می رسید.

ن در این دوره روی سرخود توری یا پارچه زیبایی را بطور آزاد انداخته و با زیور وزینت ، موهای خود را می آراستند. کفش آنها نعلین یا ساغری نوک برگشته بود که فقط اندکی از سر انگشتان پا در داخل آن قرار می گرفت. ن هنگام خروج از منزل چادر سیاه یا بنفش یا نیلی تند به سر می کردند و روی خود را با روبنده، کاملا می پوشاندند.

نوع و وضعیت پوشاک ن در دوره قاجاریه

پوشاک ن در دروه قاجاریه شبیه لباسهای زندیه بوده و خیلی کم تغییر کرده است. پیراهن های چاک دار آستین بلند دوره قبل با دامنهای گشاد و پرچین بلند که لبه دامن را بوسیله یراق و گلابتون و . حاشیه داده تزیین می کردند، کمربندی طلا و نقره یا جواهر نشان به کمر می بستند. پوشاک در این دوره مانند دوره زندیه تور و کلاهک زینت سر بوده و چادر نماز و چارقد هنوز معمول نشده بود.

مسافرت ناصرالدین شاه قاجار به فرهنگ و روسیه و دیدن لباسهای بالرینهای پترزبورگ که شلوار بافته چسبان و نازکی به پا می کردند و زیر جامه بسیار کوتاهی به اندازه یک وجب روی آن می پوشیدند، شاه را برآن داشته که زنهای حرمسرای خود را که لباسشان شامل: پیراهن، ارخالق، کلیجه، شلیته، شلوار، جوراب، چارقد و کلاغی بود، به این لباس درآورد.

ساختار طبیعی فلات ایران در طول اعصار تاریخی این مرز و بوم و مرکزیتی که به دلیل داشتن پل ارتباطی بین شرق و غرب عالم داشت باعث شد که این سرزمین سالیان سال در معرض یورش و تهاجمات اقوام و ملل گوناگون قرار گیرد. بدیهی است که این یورشها توسط اقوامی که دارای فرهنگ و اعتقادات ویژه خود بودند صورت می‌گرفت و شدیدترین فشارها را بر فرهنگ بومی و سنتی جامعه به وجود می‌آورد.

بدین گونه قوم ایرانی که از اعصار باستان اعتقاد به پوشیدگی و مستوری زن داشت و حتی خدایان و الهه‌های خود را در اوج پاکی و قداست می‌پرستید و با قبول دین اسلام و تأکید و تأیید این دین بیش از پیش بر پوشیدگی ن دقت می‌کرد، تحت فشارهای گوناگون قرار گرفت: هجوم مغول بعینه نمونه‌ای از این فشارها مبنی بر حضور زن بدون پوشش در مجامع عمومی بود که پس از قدرت گرفتن حکومتهای شیعی مذهبی چون سربداران و صفویان منتفی شد و زن ایرانی با پوشش همچنان به حضور خود در اجتماع می‌پرداخت. »
بنابراین دوران قاجاریه به عنوان نخستین دوران رویارویی نزدیک با غرب حائز اهمیت است.

ایرانیان نخستین تجربیات تلخ شکست از غرب را در جنگهای ایران و روسیه آزمودند و به ناچار به تفوق نظام جنگی و علمی آنان آگاه شدند. بروز جنگهای ایران و روس، روابط ایران را که سالیان سال به دلیل جنگهای داخلی از اوضاع جهانی بی خبر بود گسترش داد و رفت و آمد خارجیان فزونی گرفت. از سویی دیگر اعزام محصلین ایرانی به خارج از کشور به منظور کسب علوم و فنون جدید، ایرانیان را با سبک زندگی غربی آشنا کرد. همین رفت و آمدها به دربار و ارتباط خارجیان با ایرانیان در نوع پوشش مردان تأثیر گذاشت و کم کم استفاده از پیراهن و کفش چرمی معمول گشت.

تغییر پوشاک ن اندرون نیز که پس از سفرهای ناصرالدین شاه به اروپا آغاز شده بود، به تدریج از حرمسرای شاهی به خانه اعیان و سایر اقشار جامعه سرایت نمود. اما پوشش ن در بیرون از خانه تا دوره مشروطیت و مدتی پس از آن به همان شکل سنتی (چادر، چاقچور و روبنده) بود.

تحولات ی ایران پس از انقلاب مشروطه در جامعه ن بی تأثیر نبود، به ویژه آنکه احزاب ی و گروههای متعدد مسئله تعلیم و تربیت ن و اصلاح وضعیت آنان را در رأس برنامه خود قرار داده بودند. آنان یکی از عوامل اصلی متمدن بودن را حضور ن در عرصه اجتماع می‌دانستند و مانع اصلی این حضور را در سبک و شیوه زیستی و سنتی جامعه و نوع پوشاک جست وجو می‌کردند. بنابراین به دنبال یک سری انتقادات نسبت به حضور ن در اندرونی، خواستار حضور آنان در جامعه بودند. بدین منظور یک جریان پنهان اما مستمر با بیان آزادی زن از اسارت، بین تجددخواهان بروز کرد. اینان خواستار حضور زن در عرصه اجتماعی بودند و از وضع حجاب سخن به میان می‌ آوردند.

 پوشاک مردم ایران در دوران پهلوی

ورود اجناس و البسه گوناگون اروپایی و حضور خیاطان و طراحان فرانسوی، و تقلید از آنها، کم کم، باعث تغییراتی مهم در وضع لباس و پوشاک ایرانیان و خصوصا ن ایرانی شد. به این ترتیب که، از طول و عرض چادر کاسته شد و چاقچور و روبنده در میان جوانان، اکثرا از بین رفت و پیچه عمومیت یافت، شلوار کشی تبدیل به جوراب های ساقه بلند ماشینی شد، پیراهن و شلیته و شلوار و چادر کمری جای خود را به پیراهن های بلند یک تکه که بلندی آن بر حسب مد روز تغییر می کرد، دادند و به جای ارخالق و نیم تنه، کت و ژیلت و بلوز به طرز دوخت اروپایی معمول شد و پارچه های زری و مخمل و تور، به کرپ و ساتن و کرپ دشین و ژرژت و  تغییر یافت.

نوع لباس و پوشاک در انقلاب اسلامی

تحولات ی ایران پس از انقلاب در جامعه ن بی تأثیر نبود، به ویژه آنکه احزاب ی و گروههای متعدد مسئله تعلیم و تربیت ن و اصلاح وضعیت آنان را در رأس برنامه خود قرار داده بودند. آنان یکی از عوامل اصلی متمدن بودن را حضور ن در عرصه اجتماع می‌دانستند و مانع اصلی این حضور را در سبک و شیوه زیستی و سنتی جامعه و نوع پوشاک جست وجو می‌کردند. بنابر این به دنبال یک سری انتقادات نسبت به حضور ن در منازل، خواستار حضور آنان در جامعه بودند. بدین منظور یک جریان پنهان اما مستمر با بیان آزادی زن از اسارت، بین تجددخواهان بروز کرد. اینان خواستار حضور زن در عرصه اجتماعی بودند و از وضع حجاب سخن به میان می‌ آوردند.

https://www.beytoote.com